การอนุบาล และการเลี้ยงลูกไก่

การเลี้ยงไก่เล็ก อายุ 1-6 สัปดาห์

  

            ลูกไก่ที่จะเลี้ยงขุนขายเนื้อส่งตลาด หรือพวกที่เลี้ยงไว้ทำพันธุ์ในอนาคตนั้น จำเป็นจะต้องมีการดูแลเลี้ยงดูอย่างดี เริ่มจากลูกไก่ออกจากตู้ฟักให้ทำการตัดปากบนลูกไก่ 1 ใน 3 แล้วนำไปกกด้วยเครื่องกกลูกไก่ เพื่อให้อบอุ่นด้วยอุณหภูมิกก 95 องศาF ในสัปดาห์ที่ 1 แล้วลดอุณหภูมิลงสัปดาห์ละ 5 องศาF กกลูกไก่เป็นเวลา 3-4 สัปดาห์ ลูกไก่ 1 ตัว ต้องการพื้นที่ในห้องกกลูกไก่ 0.5 ตารางฟุต หรือเท่ากับ 22 ตัว/ตารางเมตร 

          การกกลูกไก่ให้ดูแลอย่างใกล้ชิด ถ้าหากอากาศร้อนเกินไปให้ดับไฟกก เช่น กลางวันใกล้เที่ยงและบ่ายๆ ส่วนกลางคืนจะต้องให้ไฟกกตลอดคืน ในระหว่างกกจะต้องมีน้ำสะอดาดให้กินตลอดเวลา และวางอยู่ใกล้รางอาหาร ทำความสะอาดภาชนะใส่น้ำวันละ 2 ครั้ง คือ เช้าและบ่าย ลูกไก่ 100 ตัว ต้องการรางอาหารที่กินได้ทั้งสองข้างยาว 6 ฟุต และขวดน้ำขนาด 1 แกลลอน จำนวน 3 อัน ทำวัคซีนป้องกันโรคนิวคาสเซิลทั้ง 3 ชนิด พร้อมๆ กัน จากนั้นก็หยอดวัคซีนป้องกันโรคนิวคาสเซิลซ้ำอีกเมื่ออายุ 21 วัน

          การให้อาหารลูกไก่ระยะะกก (1-14 วันแรก) ควรมห้อาหารบ่อยครั้งใน 1 วัน อาจแบ่งเป็นตอนเช้า 2 ครั้ง ตอนบ่าย 2 ครั้ง และตอนค่ำอีก 1 ครั้ง  การให้อาหารบ่อยครั้งจะช่วยกระตุ้นให้ไก่กินอาหารดีขึ้นอีกทั้งอาหารจะใหม่สดเสมอ จำนวนอาหารที่ให้ต้องไม่มากจนเหลือค้างราง หรือล้นราง ซึ่งจะทำให้อาหารตกหล่น  ปริมาณอาหารที่ให้ในแต่ละสัปาดาห์ และน้ำหนักไก่โดยเฉลี่ยดังแสดงไว้ในตารางที่ 1

ตารางที่ 1  น้ำหนักและปริมาณอาหารผสมที่ใช้เลี้ยงลูกไก่อายุ 0-6 สัปดาห์

อายุลูกไก่	น้ำหนักตัว (กรัม/ตัว)	จำนวนอาหารที่ให้ (กรัม/ตัว/วัน)	การจัดการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
สัปดาห์ที่ 1 สัปดาห์ที่ 2 สัปดาห์ที่ 3 สัปดาห์ที่ 4 สัปดาห์ที่ 5 สัปดาห์ที่ 6	65 123 200 314 442 577	7 18 21 30 32 33	- หยอดวัคซีนป้องกันโรคนิวคาสเซิล หลอดลมอักเสบติดต่อ ฝีดาษเมื่ออายุ 1-7 วัน - อัตราการตายไม่เกิน 3% - ชั่งน้ำหนักเฉลี่ยเมื่อสิ้นสัปดาห์ โดยการสุ่มตัวอย่าง 10% เพื่อหาค่าเฉลี่ยเปรียบเทียบกับตารางมาตรฐาน

          ในกรณีที่เกษตรกรต้องการเลี้ยงไก่สามสายพันธุ์ไว้เป็นพ่อแม่พันธุ์ การให้อาหารในแต่ละสัปดาห์จะต้องมีความสัมพันธ์กับน้ำหนักลูกไก่ถ้าหากไก่หนักกว่ามาตรฐานที่กำหนด จะต้องลดจำนวนอาหารที่ให้ลงไป หรือถ้าน้ำหนักเบากว่ามาตรฐาน ก็ต้องเพิ่มอาหารให้มากกว่าที่กำหนด ดังนั้น ผู้เลี้ยงจะต้องทำการสุ่มชั่งน้ำหนักของลูกไก่ทุกๆ สัปดาห์ แล้วเปรียบเทียบกับมาตรฐานพร้อมทั้งบันทึกข้อมูลในแบบฟอร์มเดียวกับตารางที่ 1 ส่วนการเลี้ยงเพื่อขุนขายให้กินอาหารเต็มที่โดยไม่ต้องควบคุมน้ำหนักไก่ ่หรือจำกัดอาหาร

          อาหารผสมที่ให้ในระยะ 0-6 สัปดาห์นี้ มีโปรตีน 18% พลังงานใช้ประโยชน์ได้ 2,900 กิโลแคลอรี่/กก.  แคลเซี่ยม0.8%  ฟอสฟอรัส 0.40%  เกลือ 0.5%  และมีส่วนประกอบของกรมอะมิดนครบตามความต้องการ (ตารางที่ 2) สำหรับไวตามินและแร่ธาตุปลีกย่อย (พรีมิกซ์) ที่ใช้ผสมในอาหาร 0.25% หรือ 250 กรัม ต่อ อาหาร 100 กก. นั้น เป็นไวตามิน - แร่ธาตุที่ผู้ผลิตผสมในปริมาณตามความต้องการของลูกไก่อายุ 0-6 สัปดาห์ และหาซื้อได้จากร้านขายอาหารสัตว์ทั่วไป

การกกลูกไก่อายุ 0-3 สัปดาห์

การหยอดวัคซีนป้องกันโรคระบาด

ตารางที่ 2  ส่วนประกอบของอาหารลูกไก่ อายุ 0-6 สัปดาห์

ส่วนประกอบในอาหาร	%ในอาหารผสม	สูตรอาหารผสม (กก.)
โปรตีน กรดอะมิโนที่จำเป็น ไลซีน เมทไธโอนีน+ซีสตีน ทริปโตเฟน ทรีโอนีน ไอโซลูซีน อาร์จินีน ลูซีน เฟนิลอะลานีน+ไทโรซีน ฮีสติดีน เวลีน ไกลซีน+เซรีน คุณค่าทางโภชนะ พลังงานใช้ประโยชน์ได้ (กิโลแคลอรี/กก.) แคลเซี่ยม ฟอสฟอรัส เกลือ ไวตามิน+แร่ธาตุ	18 0.85 0.60 0.17 0.68 0.60 1.00 1.00 1.00 0.26 0.62 0.70 2,900 0.80 0.40 0.50 ++	ข้าวโพด รำละเอียด กากถั่วเหลือ ไบกระถินป่น ปลาป่น (55%) เปลือกหอย เกลือ พรีมิกซ์ลูกไก่ รวม	63.37 10.00 10.88 4.00 10.00 1.00 0.50 0.25 100

หมายเหตุ 1. ข้าวโพด ข้าวฟ่าง และปลายข้าวใช้แทนกันได้ 2. ถั่วพุ่ม ถั่วเขียว ถั่วเหลือง ก่อนใช้แช่น้ำเดือดนาน 15-20 นาที ตากแดด และบดผสมอาหารต่อไป

การเลี้ยงลูกไก่ระยะเจริญเติบโต อายุ 7-14 สัปดาห์

การเลี้ยงไก่ระยะเจริญเติบโตระหว่าง 7-14 สัปดาห์ เป็นการเลี้ยงบนพื้นดินปล่อยฝูงๆ ละ 100-200 ตัว ในอัตราส่วนไก่ 1 ตัว ต่อ พื้นที่ 1.2 ตารางฟุต หรือไก่ 9 ตัว ต่อตารางเมตร พื้นคอกรองด้วยแกลบหรือวัสดุดูดซับความชื้นได้ดี การเลี้ยงไก่ระยะนี้ไม่ต้องแยกไก่ตัวผู้ออกจากไก่ตัวเมีย สามารถเลี้ยงปนได้ เพื่อขายเป็นไก่เนื้อพื้นเมือง โดยจะต้องเลี้ยงแบบให้อาหารกินเต็มที่ มีอาหารในถังหรือรางอาหารตลอดเวลา เพื่อเร่งการเจริญเติบโตให้น้ำหนักตามที่ตลาดต้องการ แต่การเลี้ยงไว้เพื่อขยายพันธุ์ เป็นพ่อแม่พันธุ์จะต้องเลี้ยงแบบจำกัดอาหารให้ไก่กินโดยจะปรับจำนวนอาหารที่ให้ทุกๆ สัปดาห์ ตามตารางที่ 3 และจะต้องปรับเพิ่มหรือลด โดยดูจากน้ำหนักของไก่โดยเฉลี่ยเป็นเครื่องชี้แนะให้น้ำสะอาดกินตลอดเวลา ทำความสะอาดขวดน้ำวันละ 2 ครั้ง คือเช้าและบ่าย ลูกไก่ระยะนี้ต้องการรางอาหารที่มีลักษณะยาวที่กินได้ทั้งสองข้าง ยาว 4 นิ้วต่อไก่ 1 ตัว หรือรางอาหารชนิดถังที่ใช้แขวนจำนวน 3 ถังต่อไก่ 100 ตัว ต้องการรางน้ำอัตโนมัติยาว 4 ฟุต และน้ำ 24-32 ลิตรต่อไก่ 100 ตัว              ฉีดวัคซีนป้องกันโรคนิวคาสเซิลตัวล ะ 0.10 ซีซี. เมื่ออายุ 10 สัปดาห์ ฉีดเข้ากล้ามเนื้อที่หน้าอกหรือโคนขา โดยวัคซีนที่ฉีดเป็นชนิดเชื้อเป็นเรียกว่าวัคซีนป้องกันดรคนิวคาสเซิล เอ็ม พี  ซึ่งวัคซีน 1 หลอดผสมน้ำกลั่น 10 ซีซี. แล้วแบ่งฉีด ดังนั้นจึงฉีดไก่ได้ 100 ตัว การฉีดให้ผลดีกว่าการแทงปีกและสามารถคุ้มกันโรคได้นานกว่า 1 ปี ในวันเดียวกันนี้ให้ฉีดวัคซีนป้องกันโรคอหิวาต์ไก่ตัวละ 2 ซีซี.ด้วย หลังจากฉีดวัคซีน เอ็ม พี แล้ว ให้หยอดวัคซีนป้องกันโรคหลอดลมอักเสบซ้ำอีกครั้งหนึ่งโดยการหยอดจมูก ตารางที่ 3  แสดงน้ำหนักมีชีวิตและจำนวนอาหารที่จำกัดให้ไก่รุ่นเพศเมียอายุ 7-14 สัปดาห์ กินในแต่ละสัปดาห์ อายุไก่ (สัปดาห์) น้ำหนักกรัม (กรัม/ตัว) จำนวนอาหาร (กรัม/ตัว/วัน) การจัดการอื่นที่เกี่ยวข้อง 7 8 9 10 11 12 13 14 713 861 1,011 1,155 1,334 1,457 1,557 1,631 38 55 50 55 60 70 72 61 - ตัดปากไก่ 1/3 - ฉีดวัคซีนเอ็ม พี และอหิวาต์ไก่ พร้อมหยอดวัคซีนหลอดลมอักเสบติดต่อ - ให้แสงสว่างไม่เกินวันละ 12 ชั่วโมง - เปลี่ยนวัสดุรองพื้นทุกๆ รุ่นที่นำไก่รุ่นใหม่เข้ามาเลี้ยง           การให้อาหารจะต้องจำกัดให้กิน อาหารมีปริมาณและคุณค่าทางโภชนะดังตารางที่ 3 และ 4 ถ้าไก่น้ำหนักเบากว่ามาตรฐานที่กำหนด ก็ให้อาหารเพิ่มขึ้น ดังนั้น จึงจำเป็นจะต้องชั่งน้ำหนักไก่ทุกๆ สัปดาห์โดยการสุ่มชั่ง 10% ของไก่ทั้งฝูง แล้วหาค่าเฉลี่ย นำไปเปรียบเทียบกับค่ามาตรฐานกำหนด ตารางที่ 4  แสดงส่วนประกอบของอาหารสำหรับไก่รุ่นเพศผู้และเพศเมียอายุ 7-14 สัปดาห์ ส่วนประกอบของอาหาร %ในอาหาร สูตรอาหารในอาหาร (กก.) โปรตีน กรดอะมิโน ไลซีน เมทไธโอนีน+ซีสตีน ทริปโตเฟน ทรีโอนีน ไอโซลูซีน อาร์จินีน ลูซีน เฟนิลอะลานีน+ไทโรซีน ฮีสติดีน เวลีน ไกลซีน+เซรีน คุณค่าทางโภชนะ พลังงาน (M.E Kcal/Kg) แคลเซี่ยม ฟอสฟอรัส เกลือ 15 0.60 0.50 0.14 0.57 0.50 0.83 0.83 0.83 0.22 0.52 0.58 2,900 0.70 0.35 0.50 ข้าวโพด ปลายข้าว รำละเอียด ใบกระถิน กากถั่วเหลือง 44% ปลาป่น 55% เปลือกหอยป่น ไดแคลเซี่ยมฟอสเฟต 8%P เกลือป่น พรีมิกซ์ รวม  73.00 5 4 12.25 3 1 1 0.5 0.25 100    การเลี้ยงไก่สาวอายุ 15-20 สัปดาห์            เลี้ยงในคอกบนพื้นดินเลี้ยงปล่อยเป็นฝูงๆ ละ 100-150 ตัว พื้นที่ 1 ตารางเมตรเลี้ยงไก่สาวได้ 5-6 ตัว พอไก่สาวเริ่มเข้าอายุ 15 สัปดาห์ ให้ตัดปากไก่ซ้ำอีกครั้งหนึ่ง ตัดปากบนให้สั้นกว่าปากล่าง 1 ใน 3 ด้วยเครื่องตัดปากไก่ และจี้แฟลด้วยความร้อน เพื่อป้องกันเลือดออกมาก เสร็จแล้วให้ทำวัคซีนป้องกันโรคหลอดลมอักเสบติดต่อ ขั้นตอนต่อไปนี้ให้ถ่ายพยาธิภายในด้วยยาประเภท Peperazine ชนิดเม็ดทุกๆ ตัวๆ ละ 1 เม็ด สุดท้าย คือ อาบน้ำยาฆ่าเหา ไรไก่ โดยใช้ยาฆ่าแมลงชนิดผง ชือ เซฟวิน 85 ตวงยา 3 ช้อนแกงต่อน้ำ 20 ลิตร นำไก่ลงจุ่มน้ำใช้มือถูให้ขนเปียกจนทั่วลำตัว และก่อนนำไก่ขึ้นจากน้ำยา ก็ให้จับหัวไก่มุดลงในน้ำก่อนอีกครั้งหนึ่ง เป็นเสร็จวิธีการฆ่าเหาในไก่           การเลี้ยงไก่สาวระยะนี้จะต้องมีการควบคุมจำนวนอาหารที่ให้กิน สุ่มชั่งน้ำหนักทุกสัปดาห์ เปรียบเทียบตารางมาตรฐาน ให้น้ำกินตลอดเวลา คัดไก่ป่วยออกจากฝูงเมื่อเห็นไก่แสดงอาการผิดปกติ ทำความสะอาดคอกและกลับแกลบหรือวัสดุรองพื้นเสมอเมื่อเห็นว่าพื้นคอกเปียกชื้น แฉะ การรักษาพื้นคอกไม่ให้ชื้น และแห้งอยู่เสมอๆ เป็นการป้องกันไม่ให้เกิดโรคไก่ ไก่จะแข็งแรง เลี้ยงง่าย ตายยาก เป็นเทคนิคง่ายๆ ที่เกษตรกรควรเอาใจใส่เป็นพิเศษ และไม่จำเป็นจะต้องใช้ยามาก ดังนั้นในทางปฏิบัติจึงต้องสร้าคอกไก่ให้สามารถระบายความชื้นออกไป และมีอากาศสดชื่นเข้ามาแทน คอกไก่ไม่ควรจะมืดทึบ อับลม อับแสง           การให้แสงสว่างแก่ไก่ในเล้าระยะนี้ จ้ต้องให้ไม่เกิน 11-12 ชั่วโมง ถ้าให้แสงสว่างมากกว่านี้จะทำให้ไก่ไข่เร็วขึ้นก่อนกำหนดและอัตราการไข่ทั้งปีไม่ดี แต่จะดีเฉพาะในช่วง 4 เดือนแรกเท่านั้น ดังนั้น แสงสว่างจึงต้องเอาใจใส่และจัดการให้ถูกต้อง กล่าวคือในเดือนที่เวลากลางวันยาว เช่น เดือนมีตุลาคไม่ต้องให้แสงสว่างเพิ่มในเวลาหัวค่ำหรือกลางคืน โดยหลักการแล้วแสงสว่างธรรมชาติ 8-12ชั่วโมงเป็นใช้ได้ไม่ต้องเพิ่มไฟฟ้า แต่ถ้าเป็นฤดูหนาวที่มืดเร็วจำเป็นจะต้องให้แสงสว่างเพิ่ม แต่รวมแล้ว   ไม่ใเกิน 11-12 ชั่วโมงต่อวัน ความเข้มของแสงสว่างที่พอเหมาะคือ 1 ฟุตแคนเดิ้ลที่ระดับตัวไก่           การให้อาหารจะต้องจำกัดให้ไก่สาวกินตามตารางที่ 5-6 พร้อมทั้งตรวจสอบน้ำหนักไก่ทุกสัปดาห์ ให้อาหารวันละ 2 ครั้ง เช้า 7.00-8.00 น. และบ่าย 14.00-15.00 น. ให้น้ำกินตลอดเวลา และทำความสะอาดรางน้ำเช้าและบ่าย เวลาเดียวกับที่ให้อาหาร อาหารที่ใช้เลี้ยงไก่สาวเป็นอาหารที่มีโปรตีน 12% พลังงานใช้ประโยชน์ได้ 2,900 M.E Kcal/Kg แคลเซี่ยม 0.6% ฟอสฟอรัส 0.35% เกลือ 0.55% และอุดมด้วยแร่ธาตุไวตามินที่ต้องการ (ตารางที่ 7) ตารางที่ 5  แสดงน้ำหนักไก่สาว จำนวนอาหารที่จำกัดให้กินอายุ 15-20 สัปดาห์ อายุไก่สาว (สัปดาห์) น้ำหนักตัว (กรัม/ตัว) จำนวนอาหารที่ให้ (กรัม/ตัว/วัน) การจัดการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง 15 16 17 18 19 20 1,608 1,541 1,662 1,737 1,784 1,861 64 66 68 70 72 76 - ตัดปาก, หยอดวัคซีนหลอดลมอักเสบติดต่อ - ถ่ายพยาธิและอาบน้ำฆ่าเหา ไรไก่ - ให้แสงสว่างไม่เกิน 11-12 ชม./วัน - คัดไก่ป่วยออกเป็นระยะๆ ควบคุมน้ำหนักให้ได้มาตรฐาน ตารางที่ 6  แสดงน้ำหนักตัวและจำนวนอาหารที่จำกัดให้ไก่ตัวผู้อายุ 15-20 สัปดาห์  อายุไก่สาว (สัปดาห์) น้ำหนักตัว (กรัม/ตัว) จำนวนอาหารที่ให้ (กรัม/ตัว/วัน) การจัดการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง 15 16 17 18 19 20 1,730 1,820 1,910 2,000 2,130 2,220 80 83 86 90 95 99 - ตัดปาก, หยอดวัคซีนหลอดลมอักเสบติดต่อ - ถ่ายพยาธิภายนอกและภายใน - ให้แสงสว่างไม่เกิน 11-12 ชม./วัน - ควบคุมน้ำหนักให้ได้มาตรฐาน ตารางที่ 7  แสดงอาหารและส่วนประกอบของอาหารไก่สาวอายุ 15-20 สัปดาห์ โภชนะของอาหารผสม %ในอาหาร สูตรอาหารผสม (กก.) โปรตีน กรดอะมิโน ไลซีน เมทไธโอนีน+ซีสตีน ทริปโตเฟน ทรีโอนีน ไอโซลูซีน อาร์จินีน ลูซีน เฟนิลอะลานีน+ไทโรซีน ฮีสติดีน เวลีน ไกลซีน+เซรีน คุณค่าทางโภชนะ พลังงาน (M.E. Kcal/Kg) แคลเซี่ยม ฟอสฟอรัส เกลือ 12 0.45 0.40 0.11 0.37 0.40 0.67 0.67 0.67 0.17 0.41 0.47 2,900 0.60 0.30 0.50 ข้าวโพด รำละเอียด กากถั่วเหลือง ใบกระถิน เปลือกหอยป่น ไดแคลเซี่ยมฟอสเฟต 18%P เกลือป่น พรีมิกซ์ รวม 76.00 10.00 7.00 4 1 1 0.25 0.50 100      การเลี้ยงไก่พ่อแม่พันธุ์อายุ 21-72 สัปดาห์           1. ไก่สาวจะเริ่มไข่ฟองแรกเมื่ออายุ ประมาณ 150 วัน หรือ 5-5.5 เดือน เมื่อไก่เริ่มไข่ให้เปลี่ยนสูตรอาหารใหม่ ใีห้มีโภชนะอาหารเพิ่มขึ้น เพื่อไก่นำไปสร้างไข่รวมทั้งเพิ่มแร่ธาตุแคลเซี่ยม จากเดิม 0.60% เป็น 3.36% ฟอสฟอรัส 0.3% เป็น 0.35% เพื่อนำไปสร้างเปลือกไข่ (ตารางที่ 9) ส่วนไก่พ่อพันธุ์นั้นให้อาหารเช่นเดียวกับแม่ไก่ แต่มีธาตุแคลเซี่ยมต่ำกว่า คือ 0.60% และฟอสฟอรัส 0.3% เท่าๆ กับในอาหารไก่รุ่นหนุ่มสาว ทั้งนี้เพราะไก่พ่อพันธุ์ไม่ไข่ จึงไม่จำเป็นต้องให้ธาตุแคลเซี่ยมสูงเช่นเดียวกับแม่ไก่พันธุ์หรือให้อาหารสูตรเดียวกับไก่แม่พันธุ์นั้น มีการค้นคว้าและวิจัยพบว่า ทำให้การผสมพันธุ์ของพ่อไก่ไม่ดี มีน้ำเชื้อน้อย และผสมไม่ค่อยจะติด ดังนั้นการจัดการที่ดีจึงควรแยกสูตรอาหารให้ไก่พ่อแม่พันธุ์กิน จำนวนอาหารที่ให้แม่ไก่ กินขึ้นอยู่กับอัตรการไข่ของแม่ไก่ แม่ไก่ไข่มากก็ให้กินมาก ไข่น้อยก็ให้กินอาหารลดลงตามส่วน ดังตารางที่ 8           2. สิ่งที่ต้องการปรบอันดับที่สองนอกเนหือจากเรื่องอาหาร คือ เรื่องของแสงสว่างเพราะแสงสว่างจะมีผลกระทบโดยตรงกับอัตราการไข่ การให้แสงสว่างต่อวันไม่เพียงพอแม่ไก่จะไข่ลดลง แม้ว่าเราจะให้อาหารครบทุกหมู่ และการจัดการเรื่องอื่นๆ อย่างดี แสงเกี่ยวข้องกับการสร้างฮอร์โมนที่ใช้ในขบวนการผลิตไข่ของแม่ไก่ แสงสว่าที่พอเพียงควรมีความเข้ม 1 ฟุตแคลเดิ้ลในระดับตัวไก่ และต้องให้แสงสว่างวันละ 14-15 ชั่วโมงติดต่อกัน การให้แสงสว่างมากไม่ดี เพราะทำให้ไก่ไข่ไม่เป็นเวลา บางครั้งไข่กลางคืนเป็นต้น ไก่จะจิกกันมาก ตื่นตกใจง่าย และมดลูกทะลักออกมาข้างนอก การจัดแสงสว่างให้เป็นระบบต่อเนื่องกันวันละ 14-15 ชั่วโมง แม่ไก่จะไข่ก่อนเวลา 14 .00 น.ทุกๆ วัน จากการเลี้ยงไก่หนุ่มสาวอายุ 15-20 สัปดาห์ เราจำกัดเวลาการให้แสงสว่างวันละไม่เกิน 11-12 ชั่วโมง แต่พอแม่ไก่เริ่มไข่เราจะต้องเพิ่มเวลาให้แสงสว่างเพิ่มขึ้นสัปดาห์ละ 1ชั่วโมงจนถึงสุดท้ายวันละ 14-15 ชั่วโมง แล้วหยุดเพิ่มและรักษาระดับนี้ตลอดไปจนกว่าแม่ไก่จะหยุดไข่และปลดระวาง การให้แสง ด้วยหลอดนีออนให้ผลดีกว่าหลอดไฟที่มีไส้ทังสะเตนที่ใช้กันในบ้านเรือนทั่วไป เพราะใช้งานได้ทนกว่าและประหยัดไฟกว่าไม่สิ้นเปลืองค่าไฟฟ้ามากเท่ากับหลอดที่มีไส้ดังกล่าว สำหรับสีของแสงควรให้เป็นสีขาวเพราะหาได้ง่ายราคาถูกและ ผลดีกว่าสีอื่นๆ           การคำนวณความเข้มของแสงเท่ากับ 1-2 ฟุตแคนเดิ้ล (Foot Candle) ในระดับกรงไก่หรือตัวไก่ คำนวณได้จากสูตรดังนี้ ความเข้มของแสง = แรงเทียนของหลอดไฟ X ระยะทางเป็นฟุตจากหลอดไฟถึงระดับหัวไก่ (เป็นฟุตแคนเดิ้ล)           โดยสรุปใช้หลอดไฟนีออน 40 วัตต์ ต่อพื้นที่ 200 ตารางฟุต ติดหลอดไฟสูงจากพื้นระดับเพดานคอก และวางหลอดไฟห่างกันเป็นระยะๆ ละ 10-14 ฟตุ และเปิดไฟเสริมจนถึงเวลา 21.00 น. ของทุกคืน เพื่อให้ได้แสงสว่างติดต่อกัน 14-15 ชั่วโมง           3. บันทึกจำนวนไข่และน้ำหนักไข่ในสมุดประจำตัวแม่ไก่โดยบันทึกไข่ทุกๆ วัน ส่วนน้ำหนักไข่ให้ชั่งน้ำหนักทุกๆ สัปดาห์ๆ ละ 3 วัน แล้วหาค่าเฉลี่ยน้ำหนักไข่ต่อสัปดาห์และต่อเดือนต่อไป ข้อมูลที่ได้จากการบันทึกอัตราการไข่แต่ละเดือน ให้จัดทำเป็นกราฟแสดงไว้บนกระดานดำ แสดงสถิติและข้อมูลอื่นของไก่ที่อยู่ในคอกไก่นั้นๆ การคำนวณอัตราการไข่ให้คิดเป็นเปอร์เซนต์ของไก่ที่ให้ไข่ต่อระยะเวลาที่กำหนด (Hen-day Egg production)            นำข้อมูลมาทำกราฟให้แกนนอนเป็นเดือนที่ไข่ แกนตั้งเป็นเปอร์เซนต์ไข่ แล้วเปรียบเทียบกับกราฟมาตรฐานดังภาพที่ 1 และ ตารางที่ 8 รูปที่ 1 กราฟมาตรฐานการไข่ของไก่แม่พันธุ์สามสายพันธุ์ ตารางที่ 8  แสดงมาตรฐานปริมาณอาหารที่กินต่อวัน และอัตราการไข่ของแม่ไก่ที่อายุต่างๆ กัน เริ่มจากแม่ไก่ไข่ฟองแรกของไก่พันธุ์สามสาย อัตราการไข่ (เดือนที่) อัตราการไข่ (%) อาหารที่กิน (กรัม/ตัว/วัน) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 เฉลี่ย 55 50 70 78 76 74 61 56 51 50 50 46 60.58 100 110 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 120 รวม 221 ฟอง/ตัว 42.91 กก./ปี ตารางที่ 9  สูตรอาหารแม่ไก่ช่วงผสมพันธุ์ วัตถุดิบ สูตรอาหาร โภชนะในอาหาร ความต้องการ (%) 1 2 3 ข้าวโพด กากถั่วเหลือง (44%) ใบกระถินป่น ปลาป่น (55%) เปลือกหอย ไดแคลเซียม P18 เกลือ DL- เมทไธโอนีน พรีมิกซ์แม่ไก่ไข่ 60.5 24 4 - 8.5 2.1 0.5 0.1 0.3 63.5 21 4 - 8.5 2.1 0.5 0.1 0.3 66.06 14.63 4.00 5.00 8.50 1.00 0.50 0.06 0.25 โปรตีน พลังงานใช้ประโยชน์ (กิโลแคลอรี่/กก.) ไขมัน เยื่อใย แคลเซี่ยม ฟอสฟอรัสใช้ประโยชน์ ลิโนลิอิค ไลซีน เมทไธโอนีน+ซีสตีน ทริปโตเฟน 15-16 2,750 3-4 4-5 3.75 0.35 1.00 0.71 0.61 0.15 หมายเหตุ : อาหารไก่พ่อพันธุ์ให้ลดเปลือกหอยลงเหลือ 1.0 กก. และเพิ่มข้าวโพดขึ้นทดแทน นอกนั้นคงเดิม